Μαρίζα Κωχ: Το «ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης»
Και ποιος δεν γνωρίζει το «ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης»; Και ποιος δεν μαγεύτηκε από αυτή την υπέροχη φωνή;
Μια ολόκληρη γενιά ζήσαμε ακούγοντας όλα της τα τραγούδια.
΄H Μαρίζα ήταν ένα ελεύθερο πνεύμα που δεν μπορούσε να μπει σε καλούπια. Είχε τον δικό της τρόπο σκέψης, που την έκανε να ξεχωρίζει από όλα τα άλλα παιδιά. Η μεγάλη της αγάπη το τραγούδι, με το οποίο εξωτερίκευε τα δικά της συναισθήματα. Έτρεχε μέσα στα χωράφια και τραγουδούσε. Δεν της άρεσε το σχολείο, πήγαινε μόνο όταν ήθελε αυτή.
Πίστευε ότι γεννήθηκε αγρότισσα. Μετά από χρόνια έκανε μια αγροικία στην Καρδαμύλη της Μάνης, φτιάχνοντας ακόμη και το δικό της κρασί “fata morgana”, με τα μυστικά της συνταγής της γιαγιάς της.
Τα πρώτα παιδικά της χρόνια ήταν στο Ίδρυμα στο Δαφνί, με την αδελφή της Ειρήνη. Εκεί νοσηλεύτηκαν με την πάθηση Τράχωμα (βακτηριακή λοίμωξη των ματιών).
Αν και τα χρόνια δύσκολα, η Μαρίζα έβρισκε πάλι τον τρόπο, με το τραγούδι να ξεγλιστράει και να βρίσκει λίγη χαρά.
Μετά από την θεραπεία τους, η μητέρα τους, Μαργαρίτα, τις έστειλε στον αδελφό της, Μανώλη, στην Σαντορίνη.
Η ζωή μακριά από την μητέρα τους κυλούσε με νοσταλγία και προσμονή.
Ανάμεσα στις γιαγιάδες, στους παππούδες και όλο αυτό το συγγενικό περιβάλλον, που τις αγκάλιασαν και τις προστάτευαν, έζησαν όλα τα ήθη και τα έθιμα του νησιού.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο βιβλίο της στην αγάπη που της είχε η αδελφή της Ειρήνη που ήταν πάντα δίπλα της, με τις συμβουλές της και την στοργή της.
Την συμβούλευε και την φρόντιζε.
Η Μαρίζα πήγαινε στους εσπερινούς, όπου έψελνε με τις θείες της. Εκεί γνώρισε και λάτρεψε την Βυζαντινή μουσική.
Η φωνή της ήταν χαρακτηριστική, ιδιαίτερη και πολύ δυνατή. Όταν τραγουδούσε την άκουγαν από πολύ μακριά και καταλάβαιναν που ακριβώς βρίσκεται (ως συνήθως στα αμπέλια).
Δεμένη με την φύση και την αγροτική ζωή, αγάπησε πολύ τα ζώα. Ιδιαίτερη αδυναμία της το κατσικάκι της “Ψαρό”.
Όταν το Πάσχα ο θείος της είπε να ανάψουμε το φούρνο και να ψήσουμε το κατσικάκι τότε η Μαρίζα τον ρώτησε; Ποιό; Το δικό μου; Ούρλιαξε. Άρχισε να κλωτσάει τα πόδια του τραπεζιού και να τραβάει τα μαλλιά της. Βγήκε στην αυλή και έπεσε κάτω και χτυπιόταν.
Δεν έφαγε τίποτα και την άλλη μέρα δεν ακούμπησε τα αγαπημένα της κουλούρια και μελιτίνια, που ήταν επάνω στο τραπέζι.
Πενθούσε το αγαπημένο της κατσικάκι.
Τον πατέρα της δεν τον γνώρισε. Σε ένα μπαούλο με την αδελφή της βρήκαν την φωτογραφία του. Ήταν ένας ωραίος ψηλός άνδρας, με στρατιωτική στολή, που κρατούσε το χέρι της αδελφή της και την μάνα της μ’ ένα μωρό στην αγκαλιά, που ήταν η Μαρίζα. Ήταν Γερμανός που ερωτεύτηκε την όμορφη Σαντορινιά.
Στα 13 της ερωτεύτηκε τον Στυλιανό, έναν όμορφο μουσικό κρητικό και στα 14 απέκτησαν τον γιο τους Μανώλη.
50 χρόνια σταδιοδρομίας.
23 ηχογραφημένους δίσκους, με παραδοσιακά τραγούδια, δικές της συνθέσεις πάνω στην ποίηση της Σαπφούς, της Κικής Δημουλά, του Κώστα Βάρναλη, του Γιώργου Σαραντάρη, του Νίκου Καββαδία και παιχνιδοτράγουδα για τα παιδιά.
Η επαγγελματική της πορεία ξεκίνησε με επιρροές από το έργο του Βασίλη Τσιτσάνη.
Από τη δεκαετία του 1970 η Μαρίζα Κωχ άρχισε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο τραγουδώντας στα μεγαλύτερα θέατρα και σε αναγνωρισμένα μουσικά φεστιβάλ στη Δυτική Ευρώπη, στη Ρωσία, τον Καναδά, τις ΗΠΑ, τη Λατινική Αμερική, την Αυστραλία, την Ινδία, τη Μέση Ανατολή, και την Αφρική ως πρέσβειρα της ελληνικής μουσικής.
Το 1980 υπήρξε η πρώτη τραγουδίστρια της Δύσης που εμφανίστηκε στην Κίνα και στο πλαίσιο διεθνών πολιτιστικών ανταλλαγών εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Πεκίνο, με αντίστοιχη εμφάνιση της Όπερας του Πεκίνου στην Αθήνα.
Το 1996 δημιούργησε το «Κέντρο Βιωματικής
Μουσικής Κίνησης και Λόγου: Μαρίζα Κωχ» και την «Παιδική χορωδία παραδοσιακού τραγουδιού» στο Ωδείο Αθηνών. Έχει εκδώσει τρία βιβλία για παιδιά: Η γοργόνα ταξιδεύει το μικρό Αλέξανδρο”, Με τη Μαρίζα τραγουδώ, ελληνικά μαθαίνω”, “Το πάπλωμα με τα χρυσά κουδούνια”. Επίσης έχει ανεβάσει μουσικοθεατρικές παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα. Το έργο της ως πρωτότυπη μουσική εργασία για παιδιά βρίσκεται πλέον στη διδακτέα ύλη του εκπαιδευτικού προγράμματος του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Το 2009 εκπροσώπησε την Ελλάδα στο φεστιβάλ International Country Music Week, που διεξάγεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του Μάο.
Εκεί διακρίθηκε ανάμεσα σε συμμετοχές “ 32 χωρών, από τις πέντε ηπείρους, και της απενεμήθη το βραβείο «Best Singer».
Το καλοκαίρι του 2010 ταξίδεψε και πάλι στην Κίνα, ως εκπρόσωπος της Ελληνικής Ένωσης, για την Μουσική Εκπαίδευση (της οποίας είναι επίτιμο μέλος), προκειμένου να παρευρεθεί στις εργασίες του 29ου Παγκόσμιου Συνεδρίου της ISME για την μουσική εκπαίδευση.
Με το πέρας του Συνεδρίου παρέλαβε, με όλη την Ελληνική αποστολή, την σημαία του 30ου Συνεδρίου, το οποίο διεξάχθηκε το 2012 στην Ελλάδα. Έχει τιμηθεί: για το μουσικοπαιδαγωγικό της έργο από την UNESCO, ως Ελληνίδα Δημιουργός από το Πανεπιστήμιο Cornell της Νέας Υόρκης, από το Πανεπιστήμιο Πάτρας και από την Ένωση Ελλήνων Μουσικών για την Εκπαίδευση, όπως επίσης και από πολλούς Πολιτιστικούς Συλλόγους. Είναι επίτιμο μέλος της Ελληνικής Ένωσης, για τη Μουσική Εκπαίδευση και επίτιμο μέλος της Θηραϊκής Εταιρείας Επιστημών Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ διετέλεσε και μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής των Μουσικών Σχολείων στην Ελλάδα.
Η όμορφη Μαρίζα με τα κατάξανθα μαλλιά κατάφερε με το πείσμα της και την αγάπη της για την μουσική να τραγουδήσει τόσο δυνατά που ακούστηκε παντού η φωνή της.
Την ευχαριστώ για την τιμή που μου έκανε να μιλήσουμε και την μεγάλη χαρά που μου έδωσε.
Ελένη Ζαγανιάρη
Πηγές: wikipedia | «Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης», εκδόσεις
Μεταίχμιο
και Μαρίζα Κώχ
